Τώρα, άνθρωποι, θα μπορούσατε να με ρωτήσετε: Πολύ λόγο κάνεις για το θέμα αυτό και το εξετάζεις από πολλές πλευρές· γιατί; Συγχωρήστε με, παρακαλώ, θα τους έλεγα. Νά, πρώτα πρώτα δεν είναι εύκολο να εξηγήσω τί ακριβώς σημαίνει η φράση σας «ο άνθρωπος νικιέται από την ηδονή»· κι ύστερα, στην ερμηνεία αυτής της φράσης στηρίζεται η διασάφηση κάθε άλλης πλευράς του θέματος. Αλλά και τώρα σας δίνω το δικαίωμα να πάρετε πίσω το πούλι σας, [355a] αν τυχόν μπορείτε να πείτε ότι το καλό είναι κάτι άλλο κι όχι η ηδονή ή ότι το κακό είναι κάτι άλλο κι όχι η λύπη — ή είστε ευχαριστημένοι, αν περάσετε ευχάριστα όλη σας τη ζωή, δίχως λύπες; Λοιπόν, αν μένετε ευχαριστημένοι μ᾽ αυτό και δεν μπορείτε ν᾽ αναφέρετε κάτι άλλο ως καλό ή κακό, εφόσον δε φέρνει τα παραπάνω αποτελέσματα, ακούστε τη συνέχεια. Δηλαδή επιτρέψτε μου να σας πω ότι, εφόσον παραδεχόμαστε ότι έτσι έχουν τα πράγματα, τα λόγια σας δεν είναι σοβαρά, όταν λέτε ότι πολλές φορές ο άνθρωπος ξέρει ότι τα κακά είναι κακά, κι όμως τα κάνει, ενώ είναι στο χέρι του να μην τα κάνει, [355b] επειδή τον σέρνουν και τον τυφλώνουν οι ηδονές· κι επίσης γυρνάτε και μας λέτε ότι μπορεί να γνωρίζει ο άνθρωπος το καλό, κι όμως να μη θέλει να το κάνει, εξαιτίας της ηδονής της στιγμής — εκείνη τον νικά. Για να γίνει ολοφάνερο ότι αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα, ας μη χρησιμοποιούμε πια πολλές λέξεις —ηδονή και λύπη, καλό και κακό— αλλά, μια και αποδείχτηκε ότι αυτά είναι δύο, ας τα ονομάσουμε με δύο λέξεις· στην αρχή καλό και κακό, στη συνέχεια αντίστοιχα: ηδονή [355c] και λύπη. Τώρα πάνω σ᾽ αυτή τη βάση ας πούμε: Ο άνθρωπος, αν και ξέρει ότι το κακό είναι κακό, όμως το κάνει. Λοιπόν, αν κάποιος μας ρωτήσει: Γιατί; θα πούμε: Επειδή νικιέται. Από τί; θα μας ρωτήσει· εμείς τώρα πια δεν μπορούμε να πούμε: Από την ηδονή· γιατί αλλάξαμε το όνομα και αντί «ηδονή» λέμε «καλό»· λοιπόν αυτή τη λέξη ας χρησιμοποιήσουμε στην απάντησή μας και ας πούμε: Επειδή νικιέται. Από τί; θα μας πει. Από το καλό, θα του πούμε, μά τον Δία. Λοιπόν, αν πέσαμε σε συνομιλητή σαρκαστικό, θα γελάσει [355d] και θα πει: Τί γελοία πράγματα κάθεστε και μας λέτε — κάνει λέει κάποιος το κακό, ενώ γνωρίζει ότι είναι κακό και άρα δεν πρέπει να το κάνει, γιατί νικιέται από το καλό! Μήπως, θα έλεγε, επειδή πιστεύετε ότι το καλό δεν έχει τόση αξία, ώστε να νικά το κακό ή έχει αξία; Φυσικά στην απάντησή μας θα λέγαμε: Επειδή δεν έχει αξία· γιατί διαφορετικά δε θα έπεφτε σε σφάλμα αυτός που λέμε ότι νικιέται από τις ηδονές. Και σύμφωνα με ποιό κριτήριο το καλό έχει μικρότερη αξία από το κακό ή το κακό από το καλό; Το μοναδικό κριτήριο δεν είναι η διαφορά τους στο μέγεθος [355e] ή η διαφορά τους στην ποσότητα; Αυτή δεν είναι η μόνη απάντηση που θα μπορούσαμε να του δώσουμε; Λοιπόν, θα μας πει. Κατάλαβα· λέγοντας «νικιέται» εννοείτε τούτο: όταν παίρνει κανείς αντί ένα μικρότερο καλό ένα μεγαλύτερο κακό. Πάει καλά ώς εδώ. Τώρα ας ξαναπιάσουμε το ίδιο θέμα, αλλά αυτή τη φορά ας χρησιμοποιήσουμε τις λέξεις «ευχάριστο» και «λυπηρό»· ας πούμε τώρα ότι ο άνθρωπος κάνει τα λυπηρά —αυτά που παραπάνω λέγαμε «κακά»—, αν και ξέρει ότι είναι λυπηρά, [356a] γιατί νικιέται από τα ευχάριστα, ολοφάνερα επειδή αυτά δεν έχουν τόση αξία, ώστε να νικήσουν. Και ποιό άλλο κριτήριο έχουμε, για να συγκρίνουμε την ηδονή και τη λύπη παρά τις σχέσεις τους ως προς το μέγεθος; Δηλαδή εμφανίζονται μεγαλύτερη και μικρότερη η μια από την άλλη, περισσότερη και λιγότερη, δυνατότερη και λιγότερο δυνατή. Λοιπόν, αν κάποιος έλεγε: Υπάρχει όμως μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην ηδονή της στιγμής και τη μελλοντική ηδονή ή τη λύπη, Σωκράτη, θα του απαντούσα: Μήπως η διαφορά τους βρίσκεται σε κάτι άλλο κι όχι σε ποσότητα ηδονής ή λύπης; Εγώ δε βλέπω σε τί άλλο. [356b] Αλλά σαν καλός ζυγιστής κάνε ένα δέμα τα ευχάριστα κι άλλο ένα τα λυπηρά, βάλε στη ζυγαριά και τα δράμια για τα κοντινά και για τα απομακρυσμένα και πες μου προς τα πού γέρνει η ζυγαριά. Γιατί, αν και στους δύο δίσκους της ζυγαριάς βάλεις ευχάριστα, είναι λογικό κάθε φορά να προτιμάς τα μεγαλύτερα και τα περισσότερα· αν πάλι βάλεις λυπηρά, τα λιγότερα και τα μικρότερα· κι αν στον ένα δίσκο βάλεις τα ευχάριστα και στον άλλο τα λυπηρά, τότε, αν δεις ότι τα ευχάριστα είναι βαρύτερα από τα λυπηρά, τα ευχάριστα της στιγμής από τα μελλοντικά ή τα μελλοντικά από τα τωρινά, βάζεις σ᾽ εφαρμογή την πράξη που τα περιέχει· [356c] αν όμως δεις ότι τα λυπηρά είναι βαρύτερα από τα ευχάριστα, μην προχωράς στην πράξη. Άνθρωποί μου, θα τους έλεγα, μήπως υπάρχει καμιά διαφορετική άποψη πάνω σ᾽ αυτά; Είμαι σίγουρος ότι δε θα μπορούσαν να έχουν διαφορετική γνώμη.
Συμφώνησε κι ο Πρωταγόρας.
