Notes
Notes - notes.io |
Tüm dünyanın peşinde koştuğu insan neslinin geleceği için, çeşitlilik için, ekosistemin sürekliliği için hayatta tutmaya çalıştığı kültürel peyzajlardan bir tanesini biz yok ediyoruz. Neden? Rekreasyon alanı oluşturmak için. Aslında rekreasyon alanı dediğimiz alan, kentsel yeşil alan her yerde yapılır. Alan mı yok Edirne’de? Ama neden yer seçimi olarak bir kültürel peyzaj alanı üzerine yapılıyor? Ben bunu anlamlandıramıyorum. Tek bir gerekçe görüyorum. Çünkü bizim kanunlarımızda ‘kültürel peyzaj kavramı’ yok. Doğal, kültürel ve arkeolojik sit kavramlarında kanundan kaynaklı sıkıntılar var. Bu kanun sisteminde ‘doğal miras’ olarak görürsek Tavuk Ormanı’nı, doğal mirasın içinden insanlar yürüyebilir. Doğal miras, bir çam ormanı da olabilir ama bir çam ormanı içinde bisiklet yolu yapılması, koşu yolunun yapılması çok etkilemez. Ama bir kültürel peyzaj alanının içinde bunu yaparsanız, onu yok edersiniz. Kanun ‘doğal miras’ dediği için Belediye de bu çerçevede çalışma yapıyor. Doğal Varlıkları Koruma Kurulu da bu çerçevedeki çalışmalara izin veriyor. Oradaki kültürel peyzajın oluşması insan eli değmeden önceki halinden alınarak aslında 3 bin yıllık. Roma döneminde çiftlikler varmış, Osmanlı da buranın güzelliğini görünce buraya saray yapmış. Ama saray yapısı olarak imara açılan oran bahçenin sadece yüzde 10’una denk geliyor. Geri kalan tamamı gerçekten bahçe. Bu bahçeler, Osmanlı toplumunun yeme, içme kültürü, üretim –tüketim, insan-doğa ilişkileri gibi pek çok konu hakkında bilgi verir. O yüzden zaten kültürel peyzaj diye nitelendirilir. Ama orayı rekreasyon alanı yaptığınız zaman bunların tümünü yok ediyorsunuz. Halbuki orası mümkün olduğu kadar bir kültürel peyzaj olarak doğallığı ile korunmalı ve eğer bir çalışma yapılacaksa da bu yeşil alan genişletilmeli. Oradaki soğanlı bitkileri mi göstereceğim? Yeni oluşturduğum alanlarda o ekim alanlarını oluştururum. Orası bir banka, bir bitki deposudur. Bu genişletilme de özellikle II. Bayezid Külliyesi’ne doğru yapılmalı. Çünkü arşivlerde ve bilimsel araştırmalarda sayılan 110 tane Osmanlı Has Bahçesi’nin 2-3 tanesi de bu külliye içinde ve çevresindedir. 1 tane de değil, 2-3 tanedir ve kaynaklarda ‘Bahçeleri’ diye geçer. Çünkü bu bahçelerde dengeli, mevsimine göre bir gıda ihtiyacı karşılanır, ikincisi ilaç ihtiyacı karşılanır ve üçüncüsü ise hastaların ve saray ahalisinin ruhsal dinginliği için kullanılır.
Osmanlı’da bu kültürel peyzaj özelliğinin kaybedilmesi ise Lale Devri’nde Avrupa tarzı bahçe dizaynları ile başlamıştır. Hatta eskiden bahçesinde kendiliğinden yetişen soğanlı bitkileri Avrupa’dan ithal etmeye başlamıştır. Şu anda da o bozulmanın günümüzdeki örneğini yaşıyoruz. Tekrar bir Lale Devri yaşamayalım. Tekrar bir gösterişli yürüyüş alanları, bisiklet alanları buraya yapmayalım. Çünkü bu alanlar her yere yapılabilir. Bizim tüm dünyanın hayran olduğu Osmanlı Saray Bahçeleri’ne dönmemiz lazım. Tavuk Ormanı’nda zaten dünyanın hayran olduğu bu doğallık belirgin seviyede korunmuş. Osmanlı arşivlerinde bitkiler yer alıyor. Oradan bir canlandırmaya ve genişletmeye gidilebilir.
Belediye’nin yayınlarına baktığımız zaman bu Tavuk Ormanı ile ilgili daha doğrusu Sarayiçi Kırkpınar Alanı ve yakın Çevresi Rekreasyon Projesi ile alakalı çalışmalarda Edirne Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü UNESCO Dünya Mirası Alan Yönetimi Birimi’nin adı geçiyor. Bu birim, tüm Edirne’yi çalışabilir ama rekreasyon alanı çalışması ve Selimiye Camii’nin yani yetki alanının tamamen dışında. Sarayiçi Projesi, şu andaki kanuna göre doğal, tarihsel ve arkeolojik miras ama aslında kültürel peyzaj. Hangi bilgiyle, hangi donanımla böyle bir şey yapılıyor? Belediyeler, projelerini UNESCO ile bağdaştırarak bir algı yanılması yapıyorlar. Faaliyeti olmayan bir alana UNESCO’nun adı konmuş gibi hissettim. Çünkü Sarayiçi alanı o birimin görev tanımı içinde değil.
Sarayiçi’ndeki bu proje bence durabilir, hatta bence durması gerekir. Çünkü bu proje kültürel peyzajın içine giriyor ve kültürel peyzaj özelliğini ortadan kaldırıyor. Oraya standart herhangi bir ilde ya da Edirne’nin de her yerinde görebileceğiniz bir faaliyet getiriyorsunuz böyle bir alanın üzerinde yapıyorsunuz. Halbuki Sarayiçi alanı Edirne’nin sahip olduğu çok özel, tek, üstün ve evrensel bir değere sahip. O nedenle yapılmamalı. Ayrıca bir miras için diğer miras feda edilmemeli. Kırkpınar da UNESCO’nun somut olmayan miras listesinde önemli bir değer ama onu yaşatırken neden son kalan bu Has Bahçe’den vazgeçiyoruz? 600 küsür gelenek olan Kırkpınar’ın sadece 90 yılı burada. Neden diğer 500 yılı yok sayıyoruz? Kırkpınar taşınabilir ve başka yerlerde yapılabilir. Edirne’de Kırkpınar için alan mı yok? Neden inatla Sarayiçi’nde tutulmak isteniyor. Stadın bir kısmı ve fuar alanının tamamı da arkeolojik sit alanına giren yerler. Oraya kazma vurduğumuzda karşımıza ne çıkacağını da bilmiyoruz. O yüzden belki de bu proje bu yüzden kalacak. Çok fazla bilinmezleri olan ve çok fazla yıkıma sebep olacak bir projeden bahsediyoruz. Ben Belediye olsam, kendim isteyerek durdururum. Madem para var, başka bir alan kazanmak varken neden var olan harika bir alanımızı yok edelim? 1923’ün şartlarında orası uygundu ama artık o şartlarda değiliz. Saplanıp kalmak yerine Kırkpınar’ı taşıyabiliriz”
|
Notes.io is a web-based application for taking notes. You can take your notes and share with others people. If you like taking long notes, notes.io is designed for you. To date, over 8,000,000,000 notes created and continuing...
With notes.io;
- * You can take a note from anywhere and any device with internet connection.
- * You can share the notes in social platforms (YouTube, Facebook, Twitter, instagram etc.).
- * You can quickly share your contents without website, blog and e-mail.
- * You don't need to create any Account to share a note. As you wish you can use quick, easy and best shortened notes with sms, websites, e-mail, or messaging services (WhatsApp, iMessage, Telegram, Signal).
- * Notes.io has fabulous infrastructure design for a short link and allows you to share the note as an easy and understandable link.
Fast: Notes.io is built for speed and performance. You can take a notes quickly and browse your archive.
Easy: Notes.io doesn’t require installation. Just write and share note!
Short: Notes.io’s url just 8 character. You’ll get shorten link of your note when you want to share. (Ex: notes.io/q )
Free: Notes.io works for 12 years and has been free since the day it was started.
You immediately create your first note and start sharing with the ones you wish. If you want to contact us, you can use the following communication channels;
Email: [email protected]
Twitter: http://twitter.com/notesio
Instagram: http://instagram.com/notes.io
Facebook: http://facebook.com/notesio
Regards;
Notes.io Team