Notes

Mənim üçün Allaha yaxınlaşmaq yaxşıdır,

Xudavənd Rəbbə pənah gətirmişəm,

Ona görə bütün işlərini hamıya çatdıracağam!(Məzmur 73, 28).

Ruhani bələdçimi yenidən görməyə gedərkən yolda mən rus atalar sözünün “İnsan təklif edir, amma Tanrı düzəldir” nə qədər doğru olduğunu düşünürdüm. Mən bu gün müqəddəs Yerusəlim şəhərinə yola düşməyi planlaşdırmışdım. Ancaq planlaşdırdığım kimi olmadı, gözlənilməz hadisə məni daha iki-üç gün orda saxladı. Səni görüb bu vəziyyəti bildirməkdən başqa çarəm yox idi; Məsləhət almaq və nə edəcəyimi öyrənmək istədim.
Hamı ilə sağollaşdıqdan sonra Allahın köməkliyi ilə yenidən yola düşdüm. Şəhərdən çıxmaq istəyirdim ki, axırıncı evin qapısında üç ildir görmədiyim səyahətçi dostuma rast gəldim. Salamlaşdıq. Hara getdiyimi soruşdu. Ona:

-“Allah istəsə, Yerusəlimə” dedim.

- Həqiqətən! Burada sizə yol yoldaşlığı edəcək yaxşı bir insan var.

- Sağ ol, bilirsən ki, mən özümlə heç vaxt yol yoldaşı götürmürəm. Mən həmişə tək gəzməyə alışmışam - dedim

- Bir az mənə qulaq as. Bu adam tam sənin üçündür. Əminəm ki, hər ikiniz üçün hər şey yaxşı olacaq. Fəhlə kimi girdiyim bu evin sahibinin atası zəvvar olmaq üçün Yerusəlimə getmək istəyir. Bunun sənə heç bir problem yaratmayacağından əmin ol. Yerli bir tacirdir. Qocadır, tamamilə kardır. Nə qədər qışqırsan da, heç nə eşitmir.

Ondan bir şey istəməlisənsə, onu bir kağıza yazmalısan. Həmişə sakitdir, yolda səni narahat etməz. Ancaq səyahət zamanı onun sənə ehtiyacı var. Oğlu ona Odessada satmaq üçün at və fayton verdi. Amma qoca piyada getmək istəyir. Onun yükünü və İsanın qəbrinə apardığı bir neçə qiymətli əşyanı arabaya qoymalısan. Sən də çantanı qoyarsan. Yaxşı düşün.

Tamamilə kar olan qocanı belə bir səfərdə tək qoymaq doğru olarmı? Hər yerdə bələdçi axtardıq, çox pul istəyirlər. Həmçinin hamıya güvənmək olmaz. Adamın yanında pul və qiymətli əşyalar var. Etiraf edin, şübhəsiz ki, yaxşı olacaq. Allahın izzəti və həmcinsinə məhəbbət naminə qəbul et. Evdəkilərə deyəcəyəm ki, sizə zəmanət verirəm. Onlar buna çox sevinəcəklər. Onlar dürüst insanlardır, onların da məndən xoşu gəlir. İki ildir ki, onların yanındayam.

Bütün bunları qapıda danışdıqdan sonra məni müdirinin evinə apardı, hörmətli ailə olduğunu müşahidə etdim və mən təklifi qəbul etdim. Allah istəsə, Miladdan iki gün sonra ayində iştirak etdikdən sonra getməyə qərar verdik.

Həyat yolumuzda başımıza gələn gözlənilməz hadisələr buradadır. Bununla belə, Kitabda yazıldığı kimi, “Sənin iradəni yerinə yetirən və iradəsini yerinə yetirən Allah Özüdür” (Filip. 2:13). Planlarımız və hərəkətlərimiz Allah tərəfindən idarə olunur və göndərilir.

Ruhani bələdçim məni sona qədər dinlədikdən sonra mənə dedi:

- Əziz dostum, qısa fasilədən sonra sizi yenidən görmək çox xoşdur. İndi azadsan, səni bir müddət yanımda saxlayacağam, sən isə başıboş gəzintilərində rastlaşdığın bəzi hadisələri mənə danış. Onun dediklərini həmişə dinləməkdən zövq almışam.

- Məmnuniyyətlə danışacam - dedim və danışmağa başladım. Mənim başıma çox şey gəlib, həm yaxşı, həm də pis. Mən onların hamısını deməyəcəm. Və onların çoxunu artıq unutmuşam. Sadəcə, süst ruhumu dua etməyə vadar edən hadisələri ağlımda tutmuşam. Mən nadir hallarda başqa hadisələri yenidən təsəvvür etməyə çalışmışam, daha doğrusu, həvari Pavelin dediyi kimi, “Mən birbaşa məqsədə qaçıram, arxada qalan hər şeyi unudub qarşıda durana çatıram” (Filip. 3.3).

Keçmişi unutmağa çalışdım. Çox xoşbəxt ruhani öndərim da mənə deyirdi ki, qəlb duası üçün həm sağda, həm də solda maneələrlə qarşılaşa bilərsən. Başqa sözlə desək, bədxah düşmən boş fikirlərlə və ya çirkin xəyallarla ruhu dua etmək üçün dayandıra bilmirsə, bu dəfə ağlına xeyirli və qurucu fikirlər salaraq dözə bilmədiyi bu duadan çəkindirməyə çalışır.

Bu, sağdan gələn sapma adlanır: ruh Allahla danışmağa xor baxaraq özü ilə və ya məxluqlarla söhbətə girir. O, mənə bu məqamı da öyrətdi: Dua edərkən, nə qədər yaxşı və ya ülvi olsa da, ağlına heç bir fikir soxmamalısan. Əgər günün sonunda təmiz və saf ürəkdən gələn duadan daha çox konstruktiv münasibətlərə və meditasiyaya daha çox vaxt ayırdığınızı görsəniz, bunu ehtiyatsızlıq və ya eqoist ruhani hərislik kimi qiymətləndirməlisiniz.
Xüsusilə digər dini fəaliyyətlərdən daha çox duaya vaxt ayırmağa ehtiyacı olan yeni başlayanlar üçün.

Təəssüf ki, hər şeyi unutmaq olmaz. Bəzi xatirələr yaddaşlarda dərin izlər buraxır. Bu xatirələri beynimizdə canlandırmağa çalışmasaq belə, canlılığını itirir. Məsələn, bir dindar ailə yadımdan çıxmır ki, Allah mənə bir neçə gün keçirməyimə icazə vermişdi.

Tobolsk vilayətindən keçərkən bir gün bir şəhərə gəldim. Çox az quru çörəyim qalmışdı. Yol üçün çörək istəmək üçün evlərdən birinə girdim. Evin sahibi mənə dedi:

- Vaxtında gəlmisən, arvadım təzəcə çörəyi sobadan götürdü. Bu isti çörəyi götür və bizim üçün dua et.

Təşəkkür etdikdən sonra çörəyi çantama qoydum. Mənə baxan evin xanımı:

- Çantan çox köhnəlib. Hər yeri cırılıb. İcazə verin, sizə başqa bir çanta verim.

Bunu deyib, mənə möhkəm, yaxşı ölçülü bir çanta uzatdı. Ona ən səmimi hisslərimlə təşəkkür etdikdən sonra yoluma davam etdim. Şəhər kənarındakı ərzaq mağazasından duz istədim. Baqqal mənə bir kisə duz verdi. Bütün bunlara çox sevindim. Allaha şükür etdim ki, belə yaxşı insanlara rast gəldim.

Öz özümə:

- Bir həftə rahatsan. Narahat olmadan yata bilərsən - dedim. Ruhumla Rəbbə şükür etdim.
Şəhərdən beş verst aralıda zahirən o qədər də zəngin olmayan bir kəndə rast gəldim. Onun kiçik bir taxta kilsəsi var idi. Çöldən rənglənmiş və gözəl bəzədilmişdir. Yol kilsənin yanından keçirdi. İçimdən kilsəyə gedib dua etmək gəldi.

Mən kilsənin girişinə gedib dua etdim. İki uşaq kilsə boyu uzanan çəmənlikdə oynayırdılar. Onların təxminən beş-altı yaşı vardı. Çox təmiz geyinsələr də, düşündüm ki, keşişin uşaqlarıdır. Duam bitdikdən sonra kilsəni tərk etdim.

Hələ on addım atmamışdım ki, arxamdan qışqırıq eşitdim:

- Dilənçi əmi! Dilənçi əmi! Dayan!

Uşaqlar qışqırırdı, biri oğlan, o biri qız mənə tərəf qaçırdı. Dayanıb gözlədim. Qaçaraq yanıma gəlib əllərimi qucaqladılar.

- Gəl, anamın yanına gedək. Anam dilənçiləri sevir.

- Mən dilənçi deyiləm. Mən sadəcə səyahətçiyəm.

- Bəs onda niyə xurcun gəzdirirsən?

- İçində çörək var.

- Yaxşı, bizimlə gəl. Anam sənə yol pulu verər.

- Ananız haradadır, uşaqlar?

- Orada, kilsənin arxasındakı ağacların o tərəfində.

Məni gözəl bir bağçaya apardılar. Ortada böyük bir ev var idi. Biz zala daxil olduq. Hər şey çox təmiz, səliqəli idi! Bu zaman evin xanımı bizi qarşılamağa qaçdı.

- Xoş gəldiniz, xoş gəldiniz. Allah səni hara göndərdi? Otur, əyləş, əziz dostum!

Çantamı öz əli ilə çıxarıb stolun üstünə qoydu. Sonra məni yumşaq kresloya oturtdu.

- Yemək istəyirsən? Çay istərdiniz? Sənə bir şey lazımdır?

- Çox sağ olun - deyə cavab verdim.

- Çantam yeməklə doludur. Çay içərəm, amma kənd sakini olduğum üçün çay içmək adətim yoxdur. Sənin göstərdiyin mehribanlıq, xeyirxahlıq mənim üçün yeməkdən də dəyərlidir. Mənim kimi bir qəribə İncilə uyğun qonaqpərvərliyiniz üçün sizə xeyir-dua verməsi üçün Allaha dua edəcəyəm.

Bu sözlərdən sonra içimi boşaldmaq üçün güclü bir istək hiss etdim. Ürək duası içimdə coşmağa başladı. Bu atəşin sərbəst axması və qəlb duasının bəzi təzahürlərini, göz yaşlarını, ah-nalələrini, üz və dodaqların aldığı formasını göstərməməsi üçün mənə tənhalıq və sükut lazımdır.

Ona görə də ayağa qalxıb dedim:

- Bağışlayın, amma getməliyəm. Qoy Rəbb Məsih sizinlə və sevimli övladlarınızla olsun!

- Yox yox! İndi getmə! Mən səni buraxmayacam. Ərim axşama yaxın şəhərdən qayıdacaq. O, bu rayonun hakimidir. O, sizi görməyə şad olacaq! O, hər bir səyyahı Allahın göndərdiyi birisi kimi görür.

Üstəlik, sabah bazar günüdür. Bizimlə məclisdə iştirak edərsən. Sonra Allahın bizə verdiyini yeyərik. Bayram günlərində evimizdə İsanın qardaşı sayılan ən azı otuz kasıb dilənçi olur. Sən hələ mənə özün haqqında heç nə deməmisən. Hardan gəlirsən, hara gedirsən? İzah et! Mən Rəbbi izzətləndirənlərin ruhani söhbətlərinə qulaq asmağı xoşlayıram. Uşaqlar! Səyyah əminin çantasını ikonalı otağa aparın. Gecəni orada keçirəcək.

Bu sözləri eşidəndə təəccübümü gizlədə bilməyib öz-özümə dedim: “Mən insanla danışıram, yoxsa insan qiyafəsində olan mələklə?”.

Ona görə də orda qaldım və bəyin evə qayıtmasını gözlədim. Səyahətimdən qısaca danışdım və İrkutska doğru yolda olduğumu bildirdim.

- Nə təsadüf! Siz mütləq Tobolskdan keçəcəksiniz. Anam orada bir monastırda qalır, hərşeydən əlini üzüb. Ona çatdırmaq üçün sizə bir məktub verəcəyik. Ruhani məsləhət üçün tez-tez ona müraciət edənlər var. Anam üçün Moskvadan sifariş etdiyimiz Con Klimakosun kitabını da götürə bilərsiniz. Hər şey necə də yaxşı alındı!

Yemək vaxtı çatanda süfrəyə oturduq. Bizimlə masa arxasında daha dörd xanım var idi.

Biz birinci yemək qabını bitirdikdən sonra xanımlardan biri ayağa qalxdı, ikona qarşısında və bizim qarşımızda baş əydi və gedib ikinci yeməyi aldı, sonra yenə oturdu; Sonra o biri xanımlardan biri qalxıb üçüncü yeməyi gətirdi. Bu vəziyyəti görüb evin xanımına müraciət edərək:

-Xanım, sizdən bir şey soruşum, bu xanımlar sizin qohumlarınızdır?

- Bəli, onlar mənim bacılarımdırlar. Bu mənim aşpazım, bu faytonçunun arvadı, bu təmizlikçi xanım, bu mənim qulluqçumdur. Hamısı evlidir. Mən subay qızları evdə saxlamıram.

Gördüklərimdən, eşitdiklərimdən sonra daha da təəccübləndim. Allaha şükür etdim ki, bu cür dindarları yoluma çıxardı. Duanın qüdrətlə ürəyimdən çıxmağa çalışdığını hiss etdim. Duanı narahat etməmək üçün mümkün qədər tez tək qalmalı idim. Mən ayağa qalxıb xanıma dedim:

- Axşam yeməyindən sonra dincələ bilərsiniz, amma mən gəzməyə öyrəşdiyim üçün bağçaya çıxıb gəzmək istəyirəm.

Ev xanımı:

- Yox, mən yatmıram. Mən səninlə bağçaya enəcəyəm. Mənə maarifləndirici bir şeylər deyərsən. Bağa tək çıxsan, uşaqlar sənə rahatlıq verməz; Onlardan qaçmaq olmur çünki dilənçiləri və səyyahları, İsanın dostlarını çox sevirlər - dedi.