Notes

KARŞILAŞTIRMALI EĞİTİMİN TANIMI, KAPSAMI VE TARİHÇESİ
Karşılaştırmalı eğitim farklı kültürler ve farklı ülkelerde, iki veya daha fazla eğitim sisteminin benzerlikleri ve farklılıklarını tanımlamaya yardım eden benzer görünen olguları açıklayan ve insanları eğitme yolları hakkında yararlı teklifler getiren bir disiplindir.
Ne değildir? : Karşılaştırmalı eğitim, eğitim sorunlarına dünya ölçüsünde bir çözüm sunmaya çalışan bir alan değildir. Bilakis çeşitli ülkelerde eğitimle ilgili olguları tahlil etmek suretiyle, ülkelerin kendi eğitim sorunlarına çözüm yolları ararken geniş bir bakış içerisinde hareket etmelerini sağlayan bir alandır.
Karşılaştırmalı eğitimin amaçları:
- Eğitim sistemleri problemleri ve uygulamaları hakkında geçerli bilgiler sağlamak
- Eğitimle ilgili varsayımlar geliştirme ve yorumlar yapabilmek için gerekli bilgileri sağlamak
- Eğitimi etkileyen unsurların, çeşitli ülkelerdeki gelişimini ve görünümünü inceleyerek eğitim politikalarının oluşmasına yardım edecek bir bakış açısı kazandırmak
- Bir ülkenin eğitim sisteminin geliştirilmesi için teorik ve pratik katkıda bulunmak
- İnsanların ve özellikle eğitimcilerin kültür ufkunu geliştirmek
- Eğitim bilimlerini bilimsel olarak geliştirmek ve zenginleştirmek
- Uluslararası anlayışa ve iletişime katkıda bulunmak.
- Ulusal gelişme için gerekli olan eğitim politikalarının tayininde yardımcı olabilecek temel bilgileri sağlamak
- Eğitim konusunda başka ülkelerde kullanılan yöntem, uygulama ve kurumları uyarlamaktır.
YARARLARI
1.Sağladığı geniş bakış açısıyla eğitimle ilgili olguların eğilimlerin ve problemlerin analiz edilmesine yardım eder.
2.Sunduğu değişik deneyimler ve yaklaşımlarla eğitim alanında en doğru kararın verilmesine katkılar sağlayabilir.
3.Eğitim araştırmaları sayesinde, eğitim ile ulusal kalkınma arasındaki ilişkinin değişik boyutları gözlemlenebilir.
4.Yabancı eğitim sistemlerini ve toplumları derinlemesine anlamamıza katkıda bulunarak yöneticilere ve politika analizcilerine yardımcı olur.
5.eğitim sistemlerini çok geniş bir çerçevede ele alarak sunduğu bilgi ve yorumlarla sistemler hakkında eksik ve yanlış çağrışımları ortadan kaldırır.
6.başka ulusların kültürünü değerlerini başarı ve başarısızlıklarını tanımada rol oynayabilir.
7.Bir ülkenin eğitim uygulamalarının kökeni bulunabilir.
8. karşılaştırmalı eğitimle elde edilen münferit bilgiler daha geniş çerçevede genel teorilerin üretilmesine zemin hazırlar
9.eğitim bilimlerinin gelişmesi ve zenginleşmesi açısından da son derece önemlidir
KARŞILAŞTIRMALI EĞİTİMDE İSTİSMAR
1-Bir ülkedeki herhangi bir uygulamanın örnek bir uygulama olarak gösterilmesidir.
2-hükümlerin sadece belirli sonuçlara bağlı olarak verilmesi
3-etnosentrik bakış açısı

KİMLERE HİTAP EDİYOR:
1-POLİTİKACILAR
2-DIŞ POLİTİKALARIN KARARLARININ ALINMASINA KATKI SAĞLAYABİLİR
3-SİASAL BİLİMLER, ANTRAPOLOJİ, ULUSLARARASI İLİŞKİLER GİBİ BİRÇOK SAHADAKİ ARAŞTIRMACILAR
4-UNESCO-UNICED-OECD VE DÜNYA BANKASI GİBİ ULUSLARARASI ÖRGÜTLER
5-EĞİTİMLE TEORİK VE UYGULAMALI OLARAK İLGLİENEN EĞİTİMCİLERE

YÖNTEM VE ARAŞTIRMA
YATAY YAKLAŞIM: KARŞILAŞTIRILACAK FARKLI EĞİTİM SİSTEMLERİNİN AYRI AYRI UNSURLARI BİRBİRLERİNE PARALEL BİÇİMDE BİR BÜTÜN OLARAK İNCELENİR.
DİKEY YAKLAŞIM: KARŞILAŞTIRILACAK OLAN EĞİTİM SİSTEMLERİNDEKİ TARİHSEL GELİŞİME BAKILIR. ÖR. TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN TARİHSEL GELİŞİMİNİN ARAŞTIRILMASI.
BİÇİMLENDİRİCİ UNSURLAR
REFORMLAR: ulusal eğitim politikalarında köklü bir değişiklik anlamına gelir ve bunun sonucunda ulusal kaynakların eğitim alanına tahsis edilmesinde eğitim programının amaçları ve içeriğine eğitim sisteminin farklı düzeylilerini tamamlayan kız öğrencilerin oranında bazılarında veya hepsinde büyük değişiklikler meydana gelir.
SİYASİ SİSTEMLER: ülkelerin siyasal sistemleri ile eğitim sistemleri arasında ilişki bulunmaktadır. Bir ülkenin ekonomik sistemi o ülkenin yönetim ve eğitim sitemini belirlemekte ve her sistem kendisinin devamını sağlayacak insan tipini yetiştirmek istemektedir.
EĞİTİMİN KONTRLÜ VE YÖNETİMİ:
ULUSAL BİRLİK DUYGUSU :
COĞRAFİ KOŞULLAR:
DEMOGRAFİK FAKTÖRLER:NÜFUSUN BÜNYE VE ARTIŞIYLA İLGİLİ FAKTÖRLERDİR.
TEKNOLOJİK ETKENLER: teknolojik ilerlemelerin eğitim öğretim uygulamaları üzerinde büyük etkisinin olduğu yadsınamaz bir gerçektir.
EKONOMİK ETKENLER:
• Karşılaştırmalı Eğitim, eğitim sistemleri ve programları gibi sürekli değişen bir konuyu incelemektedir. Konu değişikliği ister istemez bir metot değişikliğini, bakış açısı çalışmasını gerektirir. Bu nedenle bugüne kadar Karşılaştırmalı Eğitim çalışmalarında çeşitli metotlarla araştırmalar yapılmıştır. Bu metotlardan önemli olan bazılarını söyle özetlemek mümkündür:



Jullien’in “Analitik Soru Cetvelleri Metodu”

• Bu metot eğitim sistemlerinin karşılaştırılmasında hiçbir şeyi gözden kaçırmamaya ve sistemdeki eksiklikleri bulmaya çalışır. Soru cetvelleri vasıtasıyla toplanan bilgilere dayalı olarak daha sonra analitik tablolar hazırlanır. Bu analitik tablolar eğitim alanındaki çalışmalarda fonksiyonel olarak kullanılabilir.
• Jullien’ in soru cetvellerindeki sorular yasadığı çağın bazı özelliklerini, kendi eğitim felsefesini ve hayat görüsünü yansıtmasına rağmen gayet iyi hazırlanmıştır. Bir taraftan istatistik ve objektif verileri toplamak ister; diğer taraftan niteliksel bilgileri de araştırır.
TARİHSEL YÖNTEM (EĞİTİME ETKİ EDEN FAKTÖRLER)
- FONSKİYONEL ANALİZ YÖNTEMİ
- İSTATİKSEL YÖNTEM
- PROBLEM ÇÖZME YAKLAŞIMI: problem çözme yaklaşımı, herhangi bir eğitim sisteminde seçilmiş bir soruna çözüm bulma amacıyla uygulanan tekniği ifade eder.
- ÖRNEK OLAY YÖNETİMİ: bir ülkenin özel bir eğitim tecrübesi incelenir. Bu tecrübenin benzer şartlarda başka ülkelerde de yararlı olabileceği düşünülür
ARAŞTIRMA SÜRECİ
- KARŞILAŞTIRMA YAPILACAK KONULARIN SAPTANMASI
- VERİ TOPLANMASI VE ALAN ARAŞTIRMASI
- BETİMLEME VE ANALİZ
- YORUMLAMA
- KARŞILAŞTIRMA
- KARŞILAŞTIRMA SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE YENİ SORUNLARINA SAPTANMASINA YÖNLENDİRME
YAŞANAN SORUNLAR
- DİL FAKTÖRÜ
- ÖN YARGILAR
- ÜLKE ZİYARETLERİNİN MALİYETLERİ
- ÇEVİRİ MALİYETLERİ
- SİSTEMATİK KARŞILAŞTIRMA YAPMANIN GÜÇLÜĞÜ

ÖRGÜTSEL YAPI VE İŞLEYİŞ
• Yönetimin amacı, kaynak israfına yer vermeden, elimizdeki kaynakları en iyi biçimde kullanarak, işlerin daha basit, ucuz ve iyi yapılmasını sağlamaktır
o Bir örgütte verimliliğin artırılması teknik bir problemdir ve kıt şekilde bulunan kaynakların en ekonomik şekilde kullanılması beklenmektedir.
o Örgütsel verimliliğin artması için çalışanların uzmanlaşması gerekir.
o Çalışanlar ne yapacaklarını bilirler ve daha verimli bir süreç elde edilir

o İnsanlar çoğunlukla rasyonel davranırlar(duygudan çok akıl)

o İnsanlar dünyaya geldiklerinde çalışması sevmezler. Verimlilik için sıkı denetim ve disiplin gerekir

o İnsanlar farklı şekillerde motive olur ve harekete geçerler

o İnsan bazen duygusal davranır

o Örgüt yöneticileri insan psikolojisinden anlamalıdır

o Örgüt birbirini karşılıklı olarak etkileyen faktörlerden meydana gelir

YÖNETİŞİM
Yönetişim, hesap verebilirlik, şeffaflık, yanıt verebilirlik, hukukun üstünlüğü, istikrar, eşitlik ve kapsayıcılık, yetkilendirme ve geniş tabanlı katılımı sağlamak için tasarlanmış yapılara ve süreçlere atıfta bulunacak şekilde tanımlanmıştır.
YERELLEŞME
Neo-liberal politikaların etkisiyle devletlerin kamu yönetimi açısından küçülmesi eğitim reformlarında yerelleşme mefhumunun popülaritesini artırmıştır.
Yerelleşme, devletin merkezi yönetim birimleri ile yerel yönetim birimleri arasındaki iş bölümünde, yerel yönetimlerin ağırlık kazanması anlamına gelmektedir
• Yerelleşmeyle alakalı yapılan tanımlardan da anlaşılacağı üzere yerelleşme sürecinde merkezi yönetimin yerel yönetimlere bir yetki devrinin olduğunu görmekteyiz. Böylelikle merkezi yönetimlerin yükünün hafiflediği ve sunulan hizmetlerin kalite, hız ve verimlilik açısından daha nitelikli hale geldiği savunulmaktadır.
Eğitimde yerelleşmenin sağlanabilmesi için yönetimsel anlamda hizmet veren birimlerin konuya objektif bir şekilde yaklaşmaları ve birtakım grupların etkisi altına girmemeleri gerekmektedir.
Eğitim açısından yerelleşme, eğitimle alakalı tüm paydaşların temsil edilmesini sağlayan bir yönetim şeklidir.
Sonuç olarak eğitimde yerelleşmenin sağlanmasında yerel yönetim, toplum ve okul saç ayaklarının konuya aynı oranda inanmış olmaları ve uygulama aşamasında da aynı davranışları göstermeleri gerekmektedir

Uygulamalar sırasında karşılaşılan ve çoğu örnekte yerelleşme çabalarının başarısızlıkla sonuçlanmasına sebep olan ortak sorunlardan söz edilebilir
1) Açık bir biçimde tanımlanmamıs roller ve sorumluluklar,
2) Güç ve sorumluluğun uygun bir biçimde birleştirilememesi,
3) İleri derecede merkeziyetçi bir yönetim anlayışı,
4) Reformları uygulayacak örgütsel kapasitenin olmaması,
5) Özel sektör, aile ve toplumun desteğinin olmayışı,
6) Örgütsel ve bireysel sorumluluğun eksikliği,
7) Yeterli ve nitelikli bilginin olmaması,
8) Rehberlik ve teknik desteğin yetersizliği,
9) Eğitimden yararlanmada fırsat eşitsizliği,
10) Yetersiz ve yerinde kullanılmayan kaynaklar,
11) Yerinden yönetime direnç, yeterli siyasi ve yasal desteğin olmaması,
12) Hazırlanan projenin yerinden yönetimin amaçlarına uygun olmaması,
13) Kurumsal ve siyasi belirsizlik.

FİNANSAL AÇIDAN EĞİTİM SİSTEMLERİ
EKONOMİ: İNSAN İHTİYAÇLARINI SONSUZ BU İHTİYAÇLAR İÇİN GEREKLİ OLAN KAYNAKLAR SINIRLIDIR. SINIRSIZ İHTİYAÇLAR İLE SINIRLI KAYNAK ARASINDAKİ DENGEYİ KURAN BİLİM DALINA EKONOMİ DENİR.
GSYİH: BELİRLİ BİR DÖNEMDE BİR ÜLKEDE YAPILAN TÜM BİTMİŞ MAL VE HİZMETLERİN PARASAL DEĞERİDİR.
- BİR EKONOMİNİN BÜYÜKLÜĞÜNÜ VE BÜYÜME ORANINI TAHMİN ETMEK İÇİN KULLANILAN BİR ÜLKENİN EKONOMİK GÖRÜNÜMÜNÜ SAĞLAR
- HARCAMALAR ÜRETİM VEYA GELİRLER KULLANILARAK 3 ŞEKİLDE HESAPLANABİLİR

 Eğitimde alınan kararlar, kaynak ihtiyacını beraberinde getirir. Kararların uygulanabilmesi için yeterli kaynağın sağlanması ve verimli bir biçimde kullanılması gereklidir. Finansman ihtiyacını karşılayan kaynakların (kamu, özel harcamalar ve uluslararası yardımlar) eğitim finansmanı içindeki payı ülkelere, aynı ülkede eğitim kademelerine ve okul türlerine göre değişebilir. Bu kaynakların nasıl harcandığı politika önceliklerine işaret edebilir

 Eğitim için hane halkının harcamalarına bağımlılığın artması, özellikle sosyoekonomik olarak dezavantajlı koşullardaki çocuklar için eğitimden ayrılma riskini artırıyor. Eğitim hizmetlerinin sağlanmasında nakit yardımlara olan bağımlılığı artırıyor.
 Eğitim harcamalarında hane halkının payının yüksek olması, özel okul ücretlerindeki artış, kademeler arası geçiş sınavına hazırlanmak için ihtiyaç duyulan kaynaklar velilerin eğitim masraflarını yüksek oranda sorun olarak görmesini açıklıyor.

POLİTİK AÇIDAN EĞİTİM SİSTEMLERİ:
- POLİTİKA:
- Amaç, yöntem ve içerik olarak düzenleme ve gerçekleştirme esaslarının bütünü.

- Davranış biçimi, düşünce yapısı
- Herhangi bir amaca ulaşmak için kullanılan yöntem

- Bir hedefe varmak için karşısındakilerin duygularını okşama, zayıf noktalarından veya aralarındaki uyuşmazlıklardan yararlanma vb. yollarla işini yürütme

EĞİTİM MİTLERİ:
Sosyo-ekonomik olarak dezavantajlı çocuklar her zaman daha başarısızdır, yoksunluk kaderdir.
Göçmen çocuklar eğitim sistemlerinde en düşük performans gösteren gruptur
Eğitimde başarının yolu daha fazla para harcamaktan geçer.
Öğrenci sayısı daha az olan sınıflar her zaman daha iyidir.
Öğrenmeye daha fazla zaman ayrılması daha iyi sonuçlar verir.
Eğitimde başarı tamamen yetenekle ilgilidir.
Bazı ülkeler kültürel yapılarından dolayı eğitimde daha iyi performans gösterir.
Öğrencileri Becerilerine göre gruplamak standartları yükseltir.

YÜKSEK PERFORMANS GÖSTEREN EĞİTİM SİSTEMLERİNİ FARKLI KILAN NEDİR.
Yüksek performans gösteren eğitim sistemlerinde eğitim uzun dönemli yatırımlarda bir önceliktir. Liderler, vatandaşları kısa vadeli sonuçlar elde etmek üzere harcamalar yapmak yerine eğitim yoluyla geleceğe yatırım yapmanın önemi ve değeri konusunda ikna edebilmiştir
Son olarak, yüksek performans gösteren eğitim sistemleri, politika ve uygulamaların sistemin bütün bileşenleri ile uyumunu sağlama eğilimindedir. Bu sistemlerde politikaların sürdürülebilir olduğu ve tutarlı bir şekilde uygulandığı görülmektedir.
Eğitimi Ülke Politikalarında Öncelik Haline Getirmek
Her Öğrencinin Öğrenebileceği ve Yüksek Yeterlik Düzeylerine Ulaşabileceğine İnanmak
Yüksek Beklentiler Oluşturmak
Nitelikli Öğretmenler İstihdam Etmek ve İşe Devamlarını Sağlamak
Yetkin Eğitim Liderleri Geliştirmek
Uygun Düzeyde Okul Özerkliği Sağlamak
Bürokratik Hesap Verebilirlikten Profesyonel Hesap Verebilirliğe Geçiş Yapmak
Daha Çok Harcama Yerine Daha Akıllıca Harcama


EĞİTİM SİSTEMİNİN PERFORMANSININ İYİLEŞTİRİLMESİ İÇİN NE YAPILABİLİR
Geniş destek: Politika yapıcılar eğitim reformunun amaçları konusunda geniş bir toplumsal destek sağlamalı ve özellikle öğretmenler olmak üzere paydaşları politika oluşturma ve uygulama süreçlerine dâhil etmelidir.
Kapasite geliştirme: Eğitim idarelerinin yeterli mesleki uzmanlık bilgisi ve reformlarda yer alan yeni görevler ve sorumluluklar için gerekli kurumsal düzenlemeleri yoksa reforma karşı direncin üstesinden gelme çabalarının bir karşılığı olmayacaktır
Doğru yerde doğru yönetim: Eğitim sistemleri yönetim süreçleri yerelden ulusala doğru genişlemektedir.
Performans verilerinin kullanımı: Bilgiye erişim ve bilgi yönetiminin daha kolay ve ucuz hale gelmesiyle, eğitim sistemleri yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde kişisel ve kurumsal performansı izlemek için daha anlamlı ve uygun veriler toplayabilir.
Kendi kendine uyarlama yapabilen sistemler: Eğitim sistemlerinde her seviyede geri dönütler ile kendi kendine uyarlama yapabilen sistemler kurmaya doğru ilerleme sağlanması gerekmektedir
Gerçekçi zamanlama: Siyasi bir lider için bir hafta kısa bir süre olabilir, ancak başarılı bir eğitim reformunun gerçekleştirilmesi sıklıkla yıllar sürmektedir. Bir reformun başlangıç yatırımlarının gerçekleşmesi ile reformların amaçlanan faydalarının gerçekleşmesi arasında önemli bir zaman dilimi bulunabilir

CİNSİYET EŞİTLİK SOSYAL ADALET
Eğitim hakkı, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde de ifade edildiği gibi, kadın ve erkek ayırımı yapılmaksızın herkes için geçerlidir. Ne var ki bu hak, evrensel düzeyde bir ilke olarak kabul edilse de tüm dünyada temel eğitim basamağı olan zorunlu eğitimden bile bir kesim çocuğun yoksun olduğu ve en çok yoksun kalan çocukların kız çocukları olduğu görülmektedir
Türk eğitim sistemindeki eşitsizlikler, dört şekilde görülmektedir. Bunlar; zengin yoksul eşitsizliği, bölgelerarası eşitsizlikler, köy-kent eşitsizliği ve cinsiyete dayalı eşitsizliktir
Ülkelerin hem ekonomik, siyasal, sosyal ve kültürel yönlerden gelişebilmesi hem de demokratik yaşam biçimini uygulamaya koyabilmesi için eğitimde cinsiyet eşitliğinin sağlanmasının gerekli ve önemli olduğu söylenebilir

NELER YAPILMALI
Kırsal yerleşimlerde, özellikle ilköğretim kademesinde yeterli sayı ve nitelikte okullar bulunmalı ve bu okullara ulaşım kolaylıkla sağlanabilmelidir. Çünkü okula gitme ve devamı sağlamada okulun uzaklığı, özellikle kızlar için önemli bir etkendir (Fahd ve diğerleri, 1997; Tansel, 2002).
Kırsal yerleşimlerde ilköğretim ve ortaöğretim kademesinde, yeterli sayıda kadın öğretmen istihdamı sağlanmalıdır
İlköğretim okullarına yakın yerlerde, okul öncesi eğitim kurumlarının kurulması sağlanmalıdır
Ortaöğretim kademesinde, kız öğrencilerin mesleki ve teknik eğitim programlarına katılımı için 18. Milli Eğitim Şûra Kararı’nda belirtildiği gibi teşvikler artırılmalıdır
Ailelere yönelik maliyetler azaltılabilir
Eğitim kurumlarında okul öncesi eğitimden başlayarak, her tür ve kademede demokrasi ve insan hakları eğitimi her fırsatta ve uygulamalı olarak verilmelidir.
İlköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim ders programlarına toplumsal cinsiyet ile ilgili dersler konulmalıdır.

SOSYAL ADALET
Sosyal adalet kavramı bireyin herhangi bir özelliği nedeniyle diğerlerine üstünlük sağlamadan; sosyal, ekonomik, eğitimsel ve kişisel boyutlarda insan haklarından kaynaklı eşitlik ve adalet kazanımlarını tahsisi etme, geri kazanma, geliştirme ve sürdürme uygulamalarıdır
Sosyal adalet odaklı bir eğitim sisteminde, toplumdaki sosyal ve ekonomik temelli sorunların okula yansımaları ile mücadele edilerek, okuldaki tüm eğitim faaliyetlerinden öğrencilerin eşit olarak yararlanabileceği eşitlikçi bir yaklaşım hakimdir
Gündelik yaşantıdaki sosyal adalet ve eşitlik okula yansımakta, okuldaki sosyal adalet ve eşitlik yaşantıya yansımaktadır. Bu nedenle politikaların tüm yaşantıyı etkileyecek şekilde belirlenmesi gerekmektedir. İnsanların yaşam standardı yükseltilmeli ve sosyal adalet/eşitlik her aşamada sağlanmalıdır. OECD ve Avrupa birliği ülkelerinin katıldığı sosyal adalet endeksine (2019) göre Türkiye adil eğitim (eğitim politikalarının yeterliği, PISA performansının düşüklüğü, sosyoekonomik etkiler, eğitime yapılan harcama, okula erişim, kadın erkek farklılıklarının yansımaları) kapsamında 41 ülke arasında sonuncu olmuştur (Social Justice Index, 2019).

EŞİTLİK: Eğitimde fırsat eşitliği okullarda ve eğitim sisteminde tüm öğrencilere eşit öğrenme fırsatları sunulması anlamını taşır.
Sosyal Duygusal Yılmazlık
Sosyo-ekonomik olarak dezavantajlı öğrenciler, yaşamlarından memnun olmaları, kendilerini okula ait hissetmeleri ve sınav kaygısı yaşamamaları durumunda sosyal duygusal yılmazlık gösteren öğrenciler olarak nitelendirilmektedir.
Dezavantajlı Öğrencilerin Belirli Okullarda Kümelenmesi
PISA verileri, okulların sosyo-ekonomik düzeyleri ile öğrenci performansı arasında güçlü ve pozitif bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Sosyo-ekonomik olarak daha avantajlı olan öğrenciler PISA’da daha iyi performans sergilemektedir
Politika Önerileri
Dünyadaki tüm çocuklar için daha eşit eğitim fırsatları sağlamayı amaçlayan sınıf, okul ve eğitim düzeyinde politikalara duyulan ihtiyaç devam etmektedir