Notes

I. Mục tiêu báo cáo tài chính
- Đối với chủ doanh nghiệp và các nhà quản trị doanh nghiệp: mối quan tâm hàng đầu của họ là tìm kiếm lợi nhuận và khả năng trả nợ để đảm bảo sự tồn tại và phát triển doanh nghiệp. Ngoài ra, các nhà quản trị doanh nghiệp còn quan tâm đến các mục tiêu khác như tạo công ăn việc làm nâng cao chất lượng sản phẩm, đóng góp phúc lợi xã hội, bảo vệ môi trường v.v… Điều đó chỉ thực hiện được khi kinh doanh có lãi và thanh toán được nợ nần.
- Đối với các chủ ngân hàng, những người cho vay, mối quan tâm của họ chủ yếu hướng vào khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Vì vậy, quan tâm đến báo cáo tài chính của doanh nghiệp họ đặc biệt chú ý đến số lượng tiền tạo ra và các tài sản có thể chuyển đối nhanh thành tiền. Ngoài ra, họ còn quan tâm đến số lượng vốn của chủ sở hữu để đảm bảo chắc chắn rằng các khoản vay có thể và sẽ được thanh toán khi đến hạn.
- Đối với các nhà đầu tư, sự quan tâm của họ hướng vào các yếu tố như rủi ro, thời gian hoàn vốn, mức tăng trưởng, khả năng thanh toán vốn v.v… Vì vậy họ để ý đến báo cáo tài chính là để tìm hiểu những thông tin về điều kiện tài chính, tình hình hoạt động, kết quả kinh doanh, khả năng sinh lời hiện tại và tương lai…
- Đối với nhà cung cấp họ phải quyết định xem có cho phép doanh nghiệp sắp tới có được mua hàng chịu hay không. Vì vậy họ phải biết được khả năng thanh toán của doanh nghiệp hiện tại và thời gian sắp tới.
- Đối với các cơ quan quản lý chức năng của nhà nước, các cổ đông, người lao động v.v… mối quan tâm cũng giống như các đối tượng kể trên ở góc độ này hay góc độ khác.
- Mối quan tâm của các đối tượng cũng như các quyết định của từng đối tượng chỉ phù hợp và được đáp ứng khi tiến hành phân tích báo cáo tài chính.
- Có thể nói: Mục đích chính của phân tích báo cáo tài chính là giúp các đối tượng sử dụng thông tin đánh giá đúng sức mạnh tài chính, khả năng sinh lãi và triển vọng của doanh nghiệp từ đó đưa ra các quyết định đúng đắn phù hợp với mục tiêu mà họ quan tâm.

II. Đặc trưng báo cáo tài chính
1. Báo cáo tài chính là những bảng điểm
- Có hàng triệu nhà đầu tư cá nhân trên thế giới. Trong khi có nhiều nhà đầu tư lựa chọn quỹ tương hỗ để đầu tư, thì cũng có rất nhiều người khác đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu. Việc đầu tư thận trọng đòi hỏi chúng ta phải tìm kiếm những công ty chất lượng có bảng cân đối kế toán tốt, doanh thu bền vững và dòng tiền dương.
2. CÁC BÁO CÁO TÀI CHÍNH CẦN DÙNG
- Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ
3. NHẬN THỨC ĐƯỢC THÔNG TIN ĐẰNG SAU NHỮNG CON SỐ
- Các con số trong báo cáo tài chính của một công ty phản ánh các sự kiện ở thế giới thực. Những con số này và các tỉ số/chỉ số rút ra từ việc phân tích đầu tư sẽ dễ hiểu hơn nếu bạn hình dung các sự kiện thực tế ẩn sau dạng thông tin định lượng này. Ví dụ, trước khi bạn bắt đầu suy ngẫm những con số đó, hãy tìm hiểu về hoạt động kinh doanh của công ty, sản phẩm, dịch vụ của nó, và lĩnh vực mà nó hoạt động.

4. SỰ ĐA DẠNG TRONG PHƯƠNG PHÁP LẬP BÁO CÁO TÀI CHÍNH

- Đừng hy vọng báo cáo tài chính chỉ có duy nhất một khuôn mẫu. Rất nhiều bài báo và sách vở viết về phân tích báo cáo tài chính đều áp dụng một cách tiếp cận cứng nhắc cho nhiều trường hợp khác nhau. Hãy nhớ rằng sự đa dạng vốn có trong hoạt động kinh doanh dẫn đến sự đa dạng trong cách báo cáo tài chính. Điều này đặc biệt đúng với bảng cân đối kế toán, còn báo cáo kết quả kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ ít gặp phải hiện tượng này.

5. THÁCH THỨC TRONG VIỆC HIỂU CÁC THUẬT NGỮ TÀI CHÍNH
6. KẾ TOÁN LÀ NGHỆ THUẬT KHÔNG PHẢI KHOA HỌC
- Sự thể hiện tình hình tài chính của một công ty, như được mô tả trong báo cáo tài chính, chịu tác động bởi các ước tính và đánh giá của ban quản trị. Trong trường hợp tốt nhất, ban quản trị có thể trung thực và công tâm tuyệt đối, còn các kiểm toán viên độc lập sẽ nghiêm túc, khắc khe và không nhượng bộ. Bất kể trong trường hợp nào, nhà đầu tư nên thận trọng tìm hiểu và thận trọng khi phân tích báo cáo tài chính bởi sự thiếu chính xác vốn dĩ rất khó tránh trong quy trình kế toán.

7. HAI NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN CHÍNH
- Những nguyên tắc kế toán phổ biến được chấp nhận (GAAP- ở Mỹ) được sử dụng để lập báo cáo tài chính. Tổng số các khái niệm và giả định về kế toán là rất lớn. Với các nhà đầu tư, nguyên tắc giá gốc và kế toán dồn tích là hai nguyên tắc cơ bản cần nắm vững. Theo GAAP, tài sản được ghi nhận giá ở thời điểm doanh nghiệp mua (giá gốc hay giá lịch sử), dù giá này có thể khác biệt đáng kể so với giá hiện hành trên thị trường. Doanh thu được ghi nhận khi hàng hóa, dịch vụ được cung cấp, và chi phí được ghi nhận khi phát sinh. Nhìn chung, dòng giá trị này không xảy ra đồng thời với những dòng tiền mặt vào và ra thực tế của doanh nghiệp. Đó là lý do vì sao dòng tiền trở nên vô cùng quan trọng.

8. Các thông tin không có trong báo cáo tài chính
- Các thông tin về tình hình kinh tế, triển vọng ngành, mức độ cạnh tranh, động lực thị trường, đổi mới công nghệ, chất lượng quản lý và lực lượng lao động không được phản ánh trực tiếp trong báo cáo tài chính của công ty. Các nhà đầu tư cần phải biết rằng nhũng thông tin từ báo cáo tài chính mặc dù quan trọng nhưng chỉ là một mảnh ghép trong bức tranh đầu tư rộng lớn hơn.

9. CÁC TỈ SỐ VÀ CHỈ SỐ TÀI CHÍNH
- Các con số tuyệt đối trong báo cáo tài chính không có nhiều giá trị khi phân tích đầu tư. Do đó, để đánh giá kết quả hoạt động và tình hình tài chính của công ty, nhà đầu tư cần chuyển chúng thành những tỉ số, chỉ số tương đối. Các tỉ số và chỉ số này phải được xem xét trong một thời gian dài để phản ánh các xu hướng. Một lần nữa, hãy thận trọng với suy nghĩ chỉ có một khuôn mẫu duy nhất. Các thước đo tài chính có thể khác nhau đáng kể tùy vào ngành, quy mô và giai đoạn phát triển của công ty.

10. THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
- Khó có thể chỉ dùng các con số trong báo cáo tài chính để cung cấp những thông tin như các cơ quan quản lý yêu cầu. Các nhà phân tích chuyên nghiệp đều đồng tình rằng sự hiểu biết kỹ lưỡng về thuyết minh báo cáo tài chính là rất cần thiết trong trường hợp cần đánh giá đúng hiệu quả và tình hình tài chính của công ty.

11. BÁO CÁO TÀI CHÍNH ĐÃ ĐƯỢC KIỂM TOÁN
- Các nhà đầu tư khôn ngoan chỉ nên cân nhắc đầu tư vào các công ty có báo cáo tài chính đã kiểm toán, và đây cũng là yêu cầu với tất cả các công ty đại chúng. Trước khi tìm hiểu sâu báo cáo tài chính của một công ty, phải đọc báo cáo của kiểm toán viên. Ý kiến của kiểm toán có thể tốt hoặc xấu, và trong trường hợp thứ hai, bạn không nên tiếp tục đầu tư vào công ty này.

12. BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT
- Nhìn chung, cụm từ “hợp nhất” xuất hiện trong tên một báo cáo tài chính, như trong bảng cân đối kế toán hợp nhất. Sự hợp nhất của công ty mẹ và công ty con (sở hữu hơn 50%) có nghĩa là hoạt động của các thực thể riêng lẻ được hợp lại coi như một đơn vị kinh tế. Tập quán này giả định rằng báo cáo hợp nhất của một thực thể có ý nghĩa hơn báo cáo của các thực thể riêng lẻ.